การเดินทางของเมล็ดกาแฟ…สู่ประเทศไทย

0
1,542 views

กาแฟเป็นพืชที่คงไม่มีใครที่ชอบดื่มเครื่องดื่มร้อนๆ จะไม่รู้จัก สายพันธุ์ของกาแฟมากมายบนโลกนี้มีมากกว่า 60 ชนิด กระจัดกระจายกันอยู่ตามลักษณะภูมิประเทศ แต่สำหรับสายพันธุ์ที่ได้รับความนิยมมากที่สุดคือ “อาราบิก้า” และ “โรบัสต้า” ซึ่งชนิดแรกถือว่าเป็นกาแฟที่มีรสชาติเยี่ยม นุ่มละมุนด้วยกลิ่นที่หอมเป็นพิเศษ อีกทั้งยังมีความขมไม่มากนัก ต่างจากโรบัสต้าที่มีความหนักเข้มมากกว่า ทว่าในท้องตลาดที่เราเห็นโรบัสต้าเป็นกาแฟที่มักพบได้บ่อยมากกว่า

coffee-travel-drawings-round-dish Credit : tipsywriter.com

ดังที่จะเห็นได้จากเหล่ากาแฟสำเร็จรูปทั้งหลายต่างก็ผลิตมาจากสายพันธุ์โรบัสต้ากันเกือบทั้งสิ้น ส่วนอาราบิก้าอาจจะเป็นการนำเอามาผสมเพิ่มเติมเพื่อปรับปรุงรสชาติ หรือหากจะผลิตออกมาเป็นอาราบิก้า 100 เปอร์เซ็น ส่วนใหญ่นิยมวางจำหน่ายเป็นกาแฟสำหรับคั่วบด เพื่อดึงเอารสชาติอันนุ่มละมุนของมันออกมา

จากกาแฟที่ได้รับความนิยมอย่างต่อเนื่องจากอดีตมาจนถึงปัจจุบัน ไม่น่าเชื่อว่านี่จะเป็นเครื่องดื่มที่ผู้คนให้ความนิยมจนกลายเป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิตและวัฒนธรรมของผู้คนทุกเชื้อชาติ ในแต่ละประเทศก็จะมีพิธีหรือชีวิตประจำวันในการดื่มกาแฟที่แตกต่างกัน บางประเทศดื่มเป็นเมนูอาหารเช้าคู่กับขนมปัง บางประเทศนิยมดื่มเป็นเครื่องดื่มเพียงมื้อเดียวเท่านั้นในหนึ่งวันจะไม่มีการดื่มเพิ่มอีก

thedovely.com-young-women-drinking-coffee-HEALTH

Credit : thedovely.com

เมล็ดกาแฟผู้ข้ามถิ่นจากแดนไกล

ส่วนในประเทศไทยเรากาแฟก็กลายเป็นส่วนหนึ่งของเครื่องดื่มยอดนิยมไม่แพ้กัน ไม่ว่าจะเป็นมื้อเช้ากับกาแฟหอมกรุ่นที่ชงแบบสำเร็จรูปหรือจะเป็นกาแฟไทยโบราณ หรือกาแฟคั่วบดสักแก้ว กินคู่กับปาท๋องโก๋หรือขาหมูในบางจังหวัด แต่ก่อนที่เราจะรู้จักกับเครื่องดื่มอย่าง “กาแฟ” ต้องย้อนกลับไปในอดีตกว่าที่มันจะข้ามน้ำข้ามทะเลมาให้เราได้สัมผัสกับรสชาติ แหล่งกำเนิดของมันอยู่ห่างไกลออกไปถึงถิ่นเอธิโอเปีย ดินแดนที่มากมายด้วยประวัติของการก่อกำเนิดเมล็ดกาแฟมายาวนานกว่าพันปี โดยเฉพาะเรื่องราวของคาลดีชายผู้เลี้ยงแกะที่เชื่อว่าเป็นผู้ทำให้เครื่องดื่มชนิดนี้กลายเป็นที่รู้จักขอผู้คนทั่วโลก

กาแฟค่อยๆ เดินทางผ่านเข้ามาจากประเทศในเขตร้อน ตั้งแต่ทวีปแอฟริกา ก่อนจะเดินทางไปตามประเทศเขตร้อนชื้นต่างๆ ในที่สุดก็เข้ามายังแถบอินเดียตะวันตกในที่สุด จากนั้นอุตสาหกรรมกาแฟไทยก็เริ่มถือกำเนิดขึ้น ในช่วงเวลานั้นกาแฟยังเป็นเครื่องดื่มที่ผู้คนไม่ค่อยรู้จักและไม่คุ้นชินกับรสชาติขมๆ ของมัน อีกทั้งกระบวนการจัดเก็บและผลิตกากกาแฟยังไม่มีคุณภาพเทียบเท่ากับในยุคนี้ ส่งผลให้การเพาะปลูกในยุคนั้นมีเพียงไม่กี่พื้นที่ ผลผลิตที่ได้มาจึงมีสัดส่วนเล็กน้อยเท่านั้น

caffemio.com.tr-coffee-beans-2 (Custom)

Credit : caffemio.com.tr

สู่ต้นกำเนิดของอุตสาหกรรมกาแฟไทย

เริ่มต้นจากที่กาแฟเริ่มมีกาเพาะปลูกในเบื้องต้นไม่มากไปกว่าสองหมื่นไร่เท่านั้น ซึ่งถือว่าเป็นเพียงพื้นที่เล็กน้อย เนื่องจากผลผลิตของกาแฟที่ได้มีประมาณ 700 ตัน ไม่เพียงพอที่จะกระจายผลผลิตออกไปให้ครบทุกจังหวัดได้สัมผัสกับความใหม่ของเครื่องดื่มชนิดนี้ ทำให้อุตสาหกรรมกาแฟจำเป็นต้องมีการนำเข้าเมล็ดกาแฟจากประเทศเพื่อนบ้านมากกว่า 5,000 ตัน ชาวไทยจึงเริ่มรู้จักการดื่มกาแฟมากขึ้น และหันมาชงให้ได้รสชาติที่เหมาะสมกับความต้องการของผู้คนส่วนใหญ่ในประเทศ

ไม่นานด้วยทางรัฐบาลเล็งเห็นความเจริญของอุตสาหกรรมกาแฟ จึงเร่งรัดเข้ามาช่วยสนับสนุนเพื่อป้องกันเม็ดเงินที่จะถูกส่งออกไปต่างประเทศมากเกินไป มีการส่งเสริมให้เริ่มปลูกกาแฟอาราบิก้าในส่วนของภาคเหนือ เนื่องจากภูมิประเทศและภูมิอากาศที่เอื้ออำนวย ส่วนทางตอนใต้ที่เป็นพื้นที่ราบลุ่มก็สนับสนุนให้ชาวบ้านหันมาปลูกโรบัสต้าเป็นอาชีพเสริม ข้อดีของโครงการนี้ยังช่วยให้ชาวบ้านหันมาละเลิกการปลูกฝิ่นที่ผิดกฏหมาย ด้วยการสนับสนุนอย่างมากมายเหล่านี้ ชาวบ้านจึงสนใจและเล็งเห็นว่ากาแฟคือ พืชเศรษฐกิจที่น่าสนใจมากขึ้นเรื่อยๆ

emaze.com-red berries (Custom)

Credit : emaze.com

อุตสาหกรรมกาแฟไทยในปัจจุบัน

จากประเทศเขตร้อนชื้นในถิ่นแอฟริกา สู่อุตสาหกรรมกาแฟไทยที่เรากลายเป็นผู้เพาะปลูกและสามารถขายและส่งออกเองโดยไม่จำเป็นต้องนำเข้า สถิติความสามารถในการเพาะปลูกติดอยู่ในอันดับ 3 ของทวีปเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยมีอินโดนีเซียเป็นเจ้าใหญ่สุด

ด้วยลักษณะภูมิประเทศที่เหมาะสมยังส่งผลให้ไทยสามารถเพาะปลูกสายพันธุ์กาแฟที่ได้รับความนิยมมากที่สุดในโลกอย่างอาราบิก้าและโรบัสต้าได้เป็นอย่างดี บางส่วนถูกแบ่งเอาไว้สำหรับการจัดจำหน่ายภายในประเทศและบางส่วนก็ถูกแบ่งไว้สำหรับการส่งออก

thumbnail-21

Credit : tatyanaseverydayfood.com

ในอนาคตข้างหน้า กาแฟไทยกำลังพยายามผลักดันคุณภาพทั้งอาราบิก้าและโรบัสต้าให้สามารถก้าวขึ้นไปแข่งขันกับตลาดกาแฟโลกได้มากขึ้น ดังนั้นจึงมีการจัดตั้งทีมวิจัยเพื่อหาจุดที่ดีที่สุดสำหรับกาแฟสองสายพันธุ์ดังกล่าว โดยเฉพาะในขั้นตอนของการเพาะปลูกที่จะต้องได้รับการใส่ใจและดูแลรายละเอียดเป็นพิเศษ

ใครจะเชื่อว่าจากกาแฟที่อยู่คนละทวีปของโลกจะเดินทางมาให้เราได้สัมผัสกับรสชาติอันเป็นเอกลักษณ์ของมัน อีกทั้งเรายังกลายเป็นหนึ่งในประเทศที่มีการเพาะปลูกและจำหน่ายเมล็ดกาแฟที่ได้รับการไว้วางใจจากต่างประเทศอีกด้วย